Ε
λοιπόν, λύνωντας την σιωπή μου, ο όρος ιδεολογία δεν εκφράζει για εμένα τι το
αληθές. Είναι παρωχυμένος όρος. Μπορεί να σημαίνει τον λόγο περι ιδεών, αλλά τι
ακριβώς δηλώνει; Η Βιολογία φερ’ειπείν είναι η επιστήμη που ασχολείται με τα
έμβια όντα, τους οργανισμούς, μεθόδους έρευνας, ανάλυσης και τα τοιαύτα. Η Ψυχολογία
ομοίως, με νόσους της ψυχής, με παθήσεις, συμπεριφορές. Βρίσκεται η τάση σε
έναν τομέα της ζωής που κάνουμε λόγο γι’ αυτόν, να βάζουμε την κατάληξη –λογία.
Εισηγητής
του όρου Ιδεολογία ήταν ο Antoine
Louis Claude Destutt,
comte de Tracy (July 20,
1754 – March
9, 1836), Γάλλος φιλόσοφος, κόμης, αριστοκράτης την εποχή του Διαφωτισμού.
Ασχολήθηκε με τις ηθικές και πολιτικές επιστήμες. Η εργασία του ονομαζόταν
«Στοιχεία Ιδεολογίας» και είχε συλλάβει την ιδεολογία σαν «επιστήμη των ιδεών».
Θεώρησε την ιδεολογία ως τμήμα της επιστήμης της Ζωολογίας. Συμφωνούσε με την
αισθησιαρχία και η διαφοροποίηση του σε σχέση με έναν άλλον αισθησιοκράτη τον Pierre Jean George Cabanis ήταν ότι ο Cabanis ήταν
αφοσιώμενος στην φυσιολογική ερμηνεία του ανθρώπου, ενώ ο Antoine
Louis Claude Destutt
ενδιαφερόταν να καθορίσει την «ιδεολογική» σε αντίθεση με την ψυχολογική
ερμηνεία της ανθρωπότητας. Οι τέσσερις ικανότητες στις οποίες διαίρει την
συνειδητή ζωή είναι : αντίληψη, μνήμη, κρίση, βούληση.
Αυτά τα ολίγα για τον εισηγητή του όρου. Ο οποίος
για εμένα έσφαλε γιατί δεν είδε την ολιστική θεώρηση ζωής. Στον οποίο βρέθηκαν
αρκετοί τολμηροί που θέλησαν κι αυτοί να εκφραστούν για την ιδεολογία :
Στην εποχή
μας ο όρος ιδεολογία χρησιμοποιείται βασικά με δύο έννοιες:
1) σαν ψευδής συνείδηση και 2) σαν τη συνολική κοσμοαντίληψη μιας τάξης.
Ο Ναπολέων χαρακτήριζε ιδεολόγους όσους διαφωνούσαν μαζί του.
Η ιδεολογία είναι, σε τελευταία ανάλυση, η ορθολογική ή μυστικοποιημένη
έκφραση ενός συγκεκριμένου τρόπου παραγωγής. (μπιτσάκης)
Η ιδεολογία είναι η αναστραμμένη εικόνα της πραγματικότητας. (μαρξ,
ένγκελς στη γερμανική ιδεολογία)
Ιδεολογία είναι η κοσμοαντίληψη που εκδηλώνεται σε όλες τις εκφάνσεις της
ατομικής και συλλογικής ζωής. με την έννοια της φιλοσοφίας της πράξης, δηλαδή
το σύνολο τον υπερδομών. (γκράμσι)
Μια ιδεολογία είναι ένα σύστημα παραστάσεων που έχει μια ύπαρξη και ένα ιστορικό
ρόλο στα πλαίσια μιας δοσμένης κοινωνίας. Η ιδεολογία διακρίνεται από την
επιστήμη από το ότι η πρακτικο-κοινωνική λειτουργία της δεσπόζει πάνω στη θεωρητική
(γνωστική). Η ιδεολογία αντιπροσωπεύει τη φανταστική σχέση των ατόμων με τις
πραγματικές συνθήκες της ύπαρξής τους. Η ιδεολογία είναι φανταστική απεικόνηση
του κόσμου. (αλτουσέρ πριν την αυτοκριτική του)

Ο
λόγος περι ιδέας, περι ιδεών, φέρνει την ιδεολογία, το σύστημα αυτό. Το εγκυκλοπαιδικό λεξικό του Ηλίου γράφει :
«ιδεολογία- η προσήλωσις προς ιδεώδες τι άνευ ιδιοτελείας ή φιλαυτίας.» και
ιδεώδες «παν ό,τι θεωρείται ως υποδειγματικόν πρότυπον υπάρξεως, ηθικότητος και
δράσεως. Το ιδεώδες ενέχει εις ύψιστον βαθμόν πάσαν τελειότητα, δύναται δε να
είναι είτε πρόσωπον ,είτε αντικείμενον, είτε ιδιότης. Ιδεωδών υπάρχουν πολλά
είδη: ατομικά, κοινωνικά, εθνικά, κλπ.»
Με
αυτά και μ’αυτά γίνεται κατανοητό ότι η ιδεολογία ως σύστημα τείνει να εκφράζει
αντιλήψεις κάποιων για κάποιους. Εδώ γίνεται και η ταύτιση της με τους –ισμούς.
Η Ιδεολογία του Χριστιανισμού, η Ιδεολογια του Κομμουνισμού, του
Εθνικοσοσιαλισμού..(…) Κυρίως ιδεολογίες αναφέρονται σε θρησκευτικά και
πολιτικά καθεστώτα. Φαντασιακές δομές δηλαδή, αόριστες γενικεύσεις, αναφορά σε
ιδεώδη και εν τέλει την συγγενική έννοια ιδεοληψία : «νοσηρά κατάστασις, κατά
την οποία ιδέα τις ή ομάς ιδεών κυριαρχεί, περιορίζουσα εις το ελάχιστον την
εκούσιαν διανοητικήν δράσιν, παρα τας προσπαθείας της βουλήσεως.» (εγκυκλοπαιδικό
λεξικό του Ηλίου). Το λάθος της ιδεολογίας είναι ότι επιζητά αφηρημένες έννοιες
για να ερμηνευθεί. Άρα εύκολη τροφή για τους μη πεπαιδευμένους. Επ’ ίσης
προερμηνεύει κατοχή Αλήθειας. Δηλαδή όποιος εκφράζει μια ιδεολογία, αποκλείεται
να κάνει λάθος, γιατί τότε κάτι φταίει στο σύστημα ιδεών του, και άρα καταρρέει
όλοκληρο. Η ιδεολογίες έχει δείξει η ιστορία είναι συναφείς με το σύνδρομο της
Εξουσίας. Είναι δηλαδή χώροι όπου μπορείς να συλλέξεις όχλο να ακολουθήσει.
Αναπτύσσεται το δίπολο εξουσία – μάζα και συναινεί η έννοια του κράτους για να
εδραιωθεί μια ιδεολογία. Το χειρότερο είναι ότι η ιδεολογία τείνει να
καταργήσει την ατομικότητα, αφού οι ακόλουθοι μιας ιδεολογίας καλούνται να
στεγαστούν κάτω από μια ιδέα ενός ή ολίγων ή πολλών. Η κατασκευή μιας
ιδεολογίας είναι πολλές φορές αντιφατική. Η μη σαφήνεια των όρων όπως έχουν
διδάξει οι φιλόσοφοι Σωκράτης και Αριστοτέλης, οδηγεί σε σύγχυση και
ανελευθερία. Χρειάζεται επιτακτικός έλεγχος των ιδεών, λόγος – διάλογος,
παιδεία για πρακτικά ζητήματα, άσκηση πολιτικής. Οι ιδέες πάντοτε είναι
επίκαιρες, έχουν να κάνουν με την μορφή, το είδος, το αρχέτυπο. Η μετάβαση
θέλει προσοχή.

ΓΙΑ ΑΥΤΟΥΣ ΠΟΥ ΘΕΛΟΥΝ ΝΑ ΑΝΗΚΟΥΝ ΚΑΠΟΥ

''Εἶναι τόσοι πολλοί, ὅσοι φιλοδοξοῦν ν' ἀνήκουν σ' ἕνα κοπάδι, γιὰ νὰ ἔχουν τὸ αἴσθημα τῆς ἀσφάλειας ποὺ τοὺς παρέχει ὁ μεγάλος ἀριθμὸς καὶ νὰ γλυτώνουν τὸν κόπο καὶ τὶς εὐθύνες τῆς προσωπικῆς σκέψης.''

ΑΠΑΝΤΗΣΗ ΣΕ ΟΣΟΥΣ ΚΑΚΟΠΙΣΤΟΥΣ ΛΕΝΕ ΓΙΑ ΠΑΡΕΛΘΟΝΤΟΛΑΓΝΕΙΑ

Ἕνα φθέγμα ποὺ μὲ διέπει ἀπόλυτα, μότο θα λέγαμε σήμερα, συμπεριλαμβάνει τὴν ὅλη θέαση γιὰ τὴν ἱστορία, καὶ γιὰ τὸ πὼς ὀφείλει νὰ πορεύεται ἕνα συνειδητὸ ὄν. :

'' Εἶναι ἀδύνατο νὰ καταλάβης τὸ Παρόν, ἂν δὲν γνωρίζης τὸ (ἀληθινὸ) Παρελθόν. Καὶ εἶναι ἀδύνατο νὰ πορευθῆς μὲ σιγουριὰ στὸ Μέλλον, ἂν δὲν συνειδητοποιῆς τὸ (ἀληθινὸ) Παρὸν μὲ τὴ βοήθεια τοῦ (ἀληθινοῦ) Παρελθόντος.''

Δ. Λάμπρου

ΠΡΟΣΟΧΗ! : ΛΙΑΝ ΕΥΦΛΕΚΤΟΝ ΓΝΩΣΤΙΚΟΝ ΥΛΙΚΟΝ (μέρος Β')

Ἀφ’ οὐ λοιπὸν ἀναφέρθηκα στὴν σχέση μας μὲ τὴν Ἀρχαιότητα, μία συμπλεγματικὴ σχέση ποὺ ἀναπτύσσεται στοὺς περισσότερους Ἕλληνες ποὺ δὲν ἔχουν ἀφομοιώσει τὸν τρόπο ἀντίληψης ( στὸν τρόπο ἔγκειται τὸ ζήτημα αὐτό, ἔρχονται οἱ κατευθύνσεις ποὺ δίνει ὁ κάθε ἕνας) ἑνὸς Ἀρχαίου κόσμου στὸν ὁποῖον ξεχώρισαν προσωπικότητες, στὸν ὁποῖον ὑπῆρχαν εὔλογες ἀντιθέσεις, ἕναν ἀρχαῖο κόσμο ἀπομύθο-ποιημένον βέβαια, ἀλλὰ ἀστείρευτη πηγὴ γνώσεως γιὰ τοὺς ἑπόμενους,αὐτὴ ἡ συμπλεγματικὴ σχέση ὀφείλεται σὲ ἡμιμάθεια, ἢ μεροληπτικὴ θέαση τῶν πραγμάτων, ε.. καὶ μερικὲς φορὲς αὐτὰ τὰ δύο συμπλέουν….

Συνέχεια στὸ κυρίως θέμα, μὲ τὶς διάφορες ἰδεολογίες ποὺ προκύπτουν, ἑρμηνεύοντας τὴν ἐξέλιξη τοῦ Ἑλληνικοῦ Πνεύματος. Ἔπρεπε ὅταν ἄρχισε ἡ νέο-σύσταση τοῦ Ἑλληνικοῦ Ἔθνους, νὰ παρθοῦν ὁρισμένες ἀποφάσεις. Μιλῶ γιὰ τὴν περίοδο μετὰ τὴν τουρκοκρατία. Ἐκεῖ τέθηκαν τὰ θέματα Ἑλληνικότητας (Κῶν/νὸς Πώπ) , τῆς διαχρονικότητας τοῦ Ἑλληνισμοῦ. Συγκρούστηκαν οἱ ἰδεολογίες καὶ ἑξάρχουσα θέση πῆρε ἡ ἰδεολογία ποὺ ἔφερε τὴν σφραγίδα τῆς Βυζαντινῆς χιλιετοῦς καὶ κάτι πορείας μέσα στὸν χρόνο. Τέθηκε πάλι τὸ ὄνομα Ἕλλην εἰς μνήμην τῆς Ἀρχαιότητας καὶ τῶν κλασσικῶν σπουδῶν ποὺ χρησιμοποιοῦσαν οἱ Δυτικοὶ γιὰ τὴν διαφώτισή τους, ἀλλὰ παραμείναμε σὲ νοοτροπία στὴν χριστιανικὴ παρουσία, στὶς βυζαντινὲς καταβολές μας. Τί τὸ ἀντιφατικὸ δηλα δὴ ἀφ’ οὐ δὲν μποροῦμε νὰ κρατᾶμε τοὺς τύπους ἀλλὰ νὰ στερούμαστε οὐσίας. Ἐκεῖ βρέθηκε τὸ ἰσχυρὸ ἀντιφατικό μας παιχνίδι γύρω ἀπὸ τὸν ἑαυτό μας. Θεωρῶ. Ζαμπέλιος, Παπαρηγόπουλος ἔδωσαν τὸ στίγμα τῆς διαχρονικότητος μὲ ἐνσωματωμένη στὴν πορεία νοήσεως αὐτὴ καὶ τῆς χριστιανικότητος, Ἑλληνο-ὀρθοδοξία δηλα δή… Αὐτὴν τὴν κύρια θέση ἔλαβαν ἄλλοι ἐρευνητὲς , ἱστορικοὶ ἀργότερα τὰ ἑπόμενα ἔτη, μὲ τὸν Βενιζέλο, μὲ τοὺς πολέμους, ὅπου ἦταν ἀφ’ ὁρμὴ νὰ τονισθεῖ ἐκ νέου τὸ Ἐθνικὸ αἴσθημα. Φορεῖς ἰδεῶν γιὰ τὸν Ἑλληνισμὸ ἦταν καὶ ἡ προσωπικότητα τοῦ Ἰωάννη Πασσᾶ, τοῦ δημοσιογράφου, τοῦ συλλέκτη ἔργων τέχνης, τοῦ ἱδρυτῆ τῆς Ἐγκυκλοπαίδειας τοῦ ‘’Ἡλίου’’. Ὁ ὁποῖος ἀνέδειξε γνώσεις γιὰ τὸν Ἀρχαῖο κόσμο, τὴν Ἀρχαία προϊστορία, μὲ τὶς ἔρευνες ποὺ ἔκανε ὁ Κ. Χασάπης, προσδιόρισε περὶ ποὺ τὴν Ἀρχαιότητα τῶν Ὀρφικῶν καὶ ἀποτελεῖ πηγή.

Ἂς ἔρθω ὅμως στὸν πυρήνα τῶν λεγομένων μου: Ποιὸς δύναται σήμερα νὰ καθορίσει τὴν ἑνιαία πορεία τοῦ Ἕλληνα; Ποιὸς θεωρεῖται Ἕλλην; Αὐτὸς ποὺ εἶναι ἐξαρτημένος νὰ ἐπιβεβαιώνεται ἀπὸ Δεξιὲς καὶ Ἀριστερὲς πεποιθήσεις; Ὁ Ἑλληνο- χριστιανός; Αὐτὸς ποὺ συγκερνάει Μέγα Βασίλειο καὶ Ἐπίκουρο; Ὁ Ἀρχαιολάτρης; Αὐτὸς ποῦ ἐπιθυμεῖ τὴν τέλεση μυστηρίων ἀρχαίων Ἑλληνικῶν, χωρὶς προτάσεις, καταστατικό, προηγούμενη μύηση τῶν συμπολιτῶν; Πῶς θὰ πᾶμε μπροστὰ ἂν δὲν ξεκαθαρίσουμε, ὄχι τὸ πίσω πιά, ἀλλὰ τὸ τώρα; Καὶ νὰ πῶ καὶ τὸ ἑξῆς: Ἡ Ἔλλειψη μέτρου, ἀλλοιώνει τὴν ἴδια τὴν συνείδηση. Εἶναι διάφορο τὸ νὰ λὲς Ἐθνικός, καὶ νὰ λὲς Ἐθνικιστής. Φιλόπατρις, καὶ Πατριώτης. Τὰ δεύτερα εἶναι μανιώδεις προσλήψεις ἁπλῶν καὶ ὄμορφων ἐννοιῶν. Εἶναι πραγματικὴ καπήλευση τὸ νὰ ὑπερτονίζεις καὶ νὰ νοιώθεις (ἐπικίνδυνα) τιμητὴς καὶ ἐκπρόσωπος τῆς Πατρίδας καὶ τοῦ Ἔθνους, κάνωντας κατάχρηση τῶν δύο αὐτῶν ἐννοιῶν μὲ δικό σου νοσηρὸ τρόπο. Καὶ τὸ βλακῶδες εἶναι πὼς μία ἄλλη μερίδα ἀνθρώπων, βλέποντας σὲ νὰ κάνεις αὐτὴν τὴν κακὴ χρήση ἐννοιῶν, ἐναντιώνεται ὄχι μὲ ἐσένα ποὺ θὰ ἔπρεπε, ἀλλὰ μὲ τὴν ἴδια τὴν Πατρίδα ( +Μητρίδα) καὶ τὸ Ἔθνος. Σὲ αὐτὴν τὴν κυκλικὴ παραφροσύνη ἔχουμε μπλέξει, ἀλλὰ εὐτυχῶς μὲ τὴν Ἀναζήτηση, βγαίνουν ὁρισμένες ὀάσεις….. Θέλει διαρκῆ διάλογο γιὰ νὰ μὴν βγοῦμε ἀπὸ τὴν κρίση, πρέπει νὰ ἔχουμε κρίση, γιὰ τὸ Ἑλληνικό μας πρόβλημα.